گروه جهاد و مقاومت مشرق: انجمن «راست قامتان جانباز» یکی از تشکل‌های مردم نهاد است که با تلاش اولیه 17 جانباز برای جانبازان قطع دوپا تاسیس شد. بعد از مدتی جانبازان قطع عضو 70 درصد هم به این انجمن پیوستند و حالا انجمن بیش از 4 هزار عضو دارد. این انجمن مأمنی برای شنیدن و دیدن مشکلات جانبازان قطع عضو، از نزدیک بوده که این شهدای زنده، آنجا را گوشی برای شنیدن و محلی برای ارتباط با مسئولان می‌دانند. با گذشت سالیان سال از جنگ تحمیلی علاوه بر مشکلات و دردهای ناشی از قطع عضو جانبازان، که هر روز بر دردهای آنها و در نتیجه مشکلاتشان بیشتر می‌شود، هنوز بسیاری از مسائلی که می‌تواند تا حدودی زندگی این عزیزان را هموار کند، پابرجا مانده است.شاید بتوان دلایل متعددی را برای تشکیل چنین محفلی که حالا به یک تشکل قدرتمند در حوزه جانبازان تبدیل شده است، نام برد. اما مهمترین آن خلأهای بزرگی است که در سایه کمکاری سایر نهادهای مرتبط با جانبازان و دستگاه‌های مسئول کشور ایجاد شده است. فعالیت‌های این انجمن و کارهای مختلفی که در حوزه جانبازان نخاعی کشور انجام داده‌اند، گواهی بر توانمندی و تاثیرگذاری آنها در حوزه مدیریتی است. اعضای اصلی و هیئت مدیره انجمن مشکلات درمانی، بهداشتی، حقوقی، اشتغال فرزندان، تهیه ویلچر، عصا و پروتز جانبازان را بررسی و پیگیری می‌کنند. در حال حاضر پیگیری ماده 38 قانون جامع ایثارگری، بهسازی مبلمان شهری و حمل و نقل عمومی و خدمات درمانی و بیمارستانی از مهمترین دغدغه‌های اصلی این راست قامتان استوار است. «منصور نم نم» مدیر عامل انجمن راست قامتان جانباز، از جانبازان 70 درصد قطع دو پا و یک دست، است که در سن 18 سالگی به جانبازی رسیده است. گفتگوی تفصیلی تسنیم با او به عنوان بخشی از نشست تسنیم با مدیران انجمن را در ادامه می‌خوانید:
* در ابتدا لطفا خودتان را معرفی کنید و از نحوه مجروحیتتان بگویید.
«منصور نم نم» جانباز 70 درصد قطع سه عضو، متولد بروجرد و ساکن تهران هستم. زمان حصر آبادان، به دستور حضرت امام راحل که فرمودند این حصر باید شکسته شود، فرماندهان نیروهای مسلح، عملیات حصر آبادان را برنامه ریزی کردند. این عملیات، اولین عملیات پیروزمندانه و موفقیت آمیز کشور بود. بنده نیز که جزء کادر نیروهای مسلح بودم، به عنوان نیروی تخریبچی از یگان مهندسی بروجرد به جبهه اعزام شدم. ما همه مین‌های دشمن را خنثی کرده بودیم و هنگام خنثی کردن آخرین مین، به اصطلاح، ایشان من را خنثی کرد و مین در دستم منفجر و باعث قطع شدن هردو پا از بالای زانو و قطع دست راستم شد. از ناحیه دست چپ نیز دو انگشت را از دست دادم.
مدتی سرمربی تیم ملی والیبال نشسته بودم
وقتی مجروح شدم سنم کم بود. 18 ساله بودم که باید زندگی جدیدی را شروع می‌کردم. قبل از آن خیلی فعالیت داشتم و ورزشکار خوبی بودم. وقتی دست و پایم را از دست دادم، روی روحیه‌ام اثر گذاشت. ولی به لطف و کمک خدا، روحیه خوبی جای قطعی عضو به من عطا شد. یک زندگی جدید قطع عضوی شروع کردم و با موفقیت هم ادامه دارد. ازهمان اوایل مجروحیت، وارد رشته والیبال نشسته شدم. خیلی از دوستان تعجب می‌کردند که من چگونه با یک دست و آن هم سه انگشت ورزش می کردم. روز اول که شروع کردم سخت بود، به خاطر این که یک دست نداشتم و دست چپ هم که دارم، انگشت شصت و سبابه که اصل والیبال را انجام می‌دهد را نداشتم. ولی به لطف خداوند توانستم خود را به تیم ملی برسانم و بعد از مدتی سرمربی شدم و تیم ما هم قهرمان جهان شد. کمک خانواده و اراده و روحیه خوبی که خدا داده بود موثر بود تا توانستم زندگی جدید را به نحو احسنت پیش ببرم. بعد از آن چون سنم بالا رفته بود و نمی‌توانستم مثل جوان‌ها ورزش کنم، فعالیت‌های اجتماعی را شروع کردم.
* ادامه تحصیل هم دادید؟
چون دیپلم داشتم، همزمان با این که ورزش می‌کردم دیپلم هم گرفتم و لیسانس مدیریت بازرگانی از دانشگاه تهران را گرفتم.
خطبه عقدمان را امام خمینی(ره) خواندند
* چه سالی ازدواج کردید؟
سال 62 ازدواج کردم که خطبه عقدمان را امام راحل خواندند. همسرم خواهر دو شهید است و لیسانس ادبیات زبان انگلیسی دارد. ثمره آن دو دختر است که فرزند بزرگترم الان فوق لیسانس میکروبیولوژی و دختر کوچکم فوق لیسانس معماری دارد که ازدواج کرده‌اند.
17 جانباز به کمک هم این انجمن را تاسیس کردند/هدف از تاسیس انجمن پیگیری مشکلات جانبازان و رساندن صدای آنها به دولتمردان
* از انجمن راست قامتان جانباز بگویید. چه شد که این انجمن شکل گرفت؟
یک مجمع عمومی از طرف بنیاد شهید برای پایش سلامت جانبازان و همسرانشان در مشهد تشکیل شد که در آنجا رای گیری شد و 6 نفر را در شورای مشورتی معرفی کردند. شورا همین کارهای انجمن را انجام می‌داد و زیر نظر بنیاد شهید بود، ولی به دلیل این که می‌خواستیم آزادتر باشیم و راحت‌تر بتوانیم حق و حقوق بچه‌ها را پیگیری و از آن دفاع کنیم، تصمیم بر تاسیس انجمن شد. شورای مشورتی از سال 85 شروع به کار کرده بود که از سال 91 تصمیم به تاسیس انجمن گرفته شد. با دوستان تصمیم گرفتیم که یک نشستی داشته باشیم و انجمنی را تشکیل دهیم تا مشکلات جانبازان که دسترسی به مسئولان ندارند را به مسئولان بنیاد و دولت مردان برسانیم. سال 91 موفق شدیم با موسسین که حدود 17 جانباز بودند، جلسه‌ای تشکیل داده و قرار شد تا انجمن را راه اندازی کنیم.
بعد از جلسه، اعضای هیئت مدیره به مدت 2 سال انتخاب شد و بعد از رای گیری بنده را به عنوان مدیر عامل انتخاب کردند. بعد از دو سال از تشکیل انجمن، مجمع عمومی تشکیل دادیم که جانبازان از سراسر کشور با تمام مشکلاتی که داشتند، آمده و به لطف خدا توانستیم این تشکیلات را هماهنگ و مدیریت کنیم.
انجمن در 8 استان، نمایندگی دارد
* انجمن در چه استان‌هایی فعال است؟
در همان مجمع عمومی توانستیم در 8 استان کشور، نمایندگی جانبازان قطع عضو ایجاد کنیم تا جانبازان مشکلات خود را از قبیل ویلچر، مشکلات بهداشتی و درمانی، حقوقی و اشتغال فرزندان را به نماینده استان گفته و از این طریق به ما اعلام کرده که پیگیری کنیم. انجمن در شهرهای شیراز، گیلان، اصفهان، مرکزی، خراسان رضوی، قزوین، همدان و زنجان نمایندگی دارد.
عضویت 750 نفر جانباز دو پا قطع و 3 هزار جانباز 70 درصد قطع عضو/بیش از 4 هزار جانباز عضو انجمن هستند
* شرایط عضویت در این انجمن چیست و چه تعداد جانباز عضو این انجمن شده‌اند؟
این انجمن، قبلا انجمن دو پا قطعی‌ها بود که در دوره دوم مصوب کردیم که بچه‌های جانباز 70 درصد قطع عضو هم، در این انجمن عضو شود. حدود چهار هزار و خورده ای از سراسر کشور در انجمن عضو بوده که 750 نفر جانباز دو پا قطع هستند و سه هزار و خورده‌ای از جانبازان 70 درصد قطع عضو مثل یک دست و یک پا، دو دست، یک پا و یک چشم، یک دست و یک چشم عضو هستند. اعضای هیئت مدیره هم به ترتیب «اکبر بهرامی» رئیس هیئت مدیره، «حسین حق شنو» نائب رئیس، بنده به عنوان مدیر عامل، «جعفر محمدی» خزانه دار، «جواد استوار» و «حبیب الله گودرزی» اعضای عادی هیئت مدیره، «خیرآبادی» مشاور انجمن، «صیادی» بازرس هیئت مدیره و «تابندگان» عضو علی‌البدل هستند.
می‌بایست برای تعیین درصد جانبازان، جدولی تهیه شده و کار سامان داده شود
* در مسئله تعیین درصد و یا موارد مربوط به آن اقداماتی برای جانبازان قطع عضو داشته‌اید؟
مسئله تعیین درصد را در شورای عالی مخصوصا معاونت بهداشت و درمان بنیاد شهید بیان کرده‌ایم که یک جدول تهیه شود و مثلا مشخص شود که جانباز یک پا قطع از زیر زانو چند درصد است و به کمیسیون نیاز نداشته باشد. کمیسیون درمان بنیاد سالی دو مرتبه تشکیل می‌شود. اگر جدولی تهیه شود و مثلا من که دستم از این ناحیه قطع شده، 35 درصد یا هر دو پایم که از بالای زانو قطع شده، هر کدام 45 درصد است، مشخص باشد. مشکلات داخلی هم جانبازان دارند که نمی‌توان در جدول درصد، آورد که آنها را باید در کمیسیون بیاورند و با یکسری آزمایش‌های مختلف، مشخص کنند جانبازی که روده‌اش قطع شده، مثلا 5،10 یا 25 درصد می‌شود. ولی این چه کاری است که کمیسیون برای همه انجام شود چون هزینه بیخود است و 10 میلیون برای هر جانباز در کمیسیون، هزینه می‌شود. اگر این موضوع سر و سامان داده و دقیق‌تر شود و به صورت یک جدول یا کتابچه تهیه و اطلاع رسانی کنند، هر جانباز با توجه به مشکل خود متوجه می‌شود که چند درصد است و اگر جزء کسانی باشد که درصد به او تعلق نمی‌گیرد دیگر دنبال کمیسیون نمی‌رود.
* انجمن راست قامتان جانباز چه خلأیی را پر کرده است؟از برنامه‌ها و اقدامات عمده خود بگویید.
37سال از انقلاب می‌گذرد، ولی تا به امروز هنوز هیچ قدم موثری برای این عزیزان جانباز قطع عضو هفتاد درصد برداشته نشده و اقداماتی که شده در شأن جانبازان نیست. در کشورهای اروپایی که فرد معلول بیمار و معلول جنگی دارند، مشکل ما را ندارند و متاسف هستم که چرا یک جانباز باید دنبال دکتر و نسخه‌های خود برود. سعی کردیم از طریق انجمن و با برنامه‌ریزی با نماینده‌های استان‌ها، برای جانباز و خانواده‌هایشان برنامه‌هایی داشته باشیم.
مشکلات جانبازان در ویلچر، تخت خواب، درمان و بحث حقوق‌ها را از طریق انجمن پیگیری می‌کنیم/اعزام 6 کاروان جانبازان در مدت سه سال به کربلا با حمایت سپاه
چندین بار برای جانبازان قطع عضو و خانواده‌هایشان، جشن‌های مختلفی می‌گیریم. مشکلات جانبازان از لحاظ ویلچر، تخت خواب، درمان و بحث حقوق‌ها را از طریق انجمن پیگیری می‌کنیم. انجمن، خانواده‌ها را گروه گروه به مشهد و شیراز می‌فرستند. سه سال است که کاروانی را به کربلا می‌فرستیم که این کار را توسط سپاه انجام داده‌ایم. این اقدام زیر نظر ایثارگری سپاه، سردار شریفی رئیس امور ایثارگران کل سپاه پاسداران و جناب سرهنگ مسگر که رئیس امور جانبازان است با همکاری انجمن جانبازان راست قامت، جانبازان قطع نخاعی و جانبازان بصیر انجام دادیم. خوشبختانه تا به امروز، حدود 6 کاروان فرستاده‌ایم که هزینه‌ها را سپاه پاسداران تقبل می‌کند.
سال گذشته که خدمت حضرت آقا رسیده بودیم، همان جا به خاطر این اقدام سپاه، از آقا و سردار جعفری تشکر کردیم که این محبت را به جانبازان داشته‌اند و سفرهای کربلا را برای ما مهیا کرده‌اند. سالی دو مرتبه و هر بار، حدود 70-80 نفر از جانبازان را به کربلا می‌فرستیم. این سفر برای جانباز و همسرش کاملا رایگان است. بهترین امکانات را در آنجا در اختیار این عزیزان قرار می‌دهیم. دو الی سه دستگاه اتوبوس که مجهز به بالابر بوده و چند دستگاه ون، که مخصوص افراد ویلچری است نیز در اختیار کاروان‌ها قرار می‌گیرد. سفر اول که نصیب بنده هم شد، رفتم و مشکلات و امکانات را سنجیدیم تا اگر کمبودی باشد رفع شود که جانباز در این سفر، اذیت نشود.
قبلا جانباز بعد از استفاده از پروتز و عصا مبتلا به دیسک یا انحراف کمر می‌شد/حالا این مسائل تخصصی برای بنیاد شهید جا افتاده است
تمام مسائل جانبازان را بنیاد شهید انجام می‌دهد و انجمن پیگیر کارها و اقدامات مختلف در بنیاد نیز هست، به عنوان مثال به دلیل قطع عضو و این که خون در پاهای ما گردش نمی‌کند، همیشه پایمان از جایی که قطع شده به شدت سرد است، انگار که در فریزر گذاشته‌ایم. به همین دلیل بچه‌ها نیاز به تشک برقی داشتند که گفتیم بچه‌های ما احتیاج دارند و خودمان مدل‌های مختلف تشک را دیدیم و نوع و مدل تشک مورد نظر را در نامه‌ای به بنیاد شهید اعلام کردیم و آنها خریده و در اختیار بچه‌هایی که نیاز داشتند، قرار دادند. ما روی بچه‌ها و وسایلی که احتیاج دارند کار و تحقیق می‌کنیم. مثلا اگر عصا احتیاج داشته باشند، نوع آن را که مناسب بچه‌های ما باشد را به بنیاد گفته و خریداری می‌کنند.
از آنجایی که انجمن ما ترکیبی از کل جانبازهای قطع عضو کشور است از نزدیک با مشکلات آنها روبرو هستیم. مثلا ویلچری که جانباز قطع نخاعی استفاده می‌کند با ویلچری که من استفاده می‌کنم، از زمین تا آسمان فرق دارد و اگر من روی ویلچر آنها نیم ساعت بنشیم کمردرد، پادرد و سردرد می‌گیرم. این‌ها مسائل تخصصی است که من با آنها دست و پنجه نرم کرده‌ام. قبلا بنیاد می‌گفت همینی که هست و بعد از استفاده جانباز از پروتز، عصا یا دیگر وسایل، مبتلا به دیسک یا انحراف کمر می‌شد. الان خوشبختانه این مسائل برای معاونت بهداشت و درمان بنیاد جا افتاده است. ما سال گذشته و سال قبل از آن، 2 نفر جانباز به خارج از کشور فرستادیم تا پروتز و چرخ‌های جدید را ببینند و تشخیص دهند که چه چیزی به درد جانباز می‌خورد.
شورای عالی انجمن‌ها متشکل از سه انجمن مهم بنیاد شهید
* با وجود تشکل‌ها و انجمن‌های مختلف برای جانبازان، چرا تصمیم به ایجاد شورای عالی انجمن‌های جانبازان گرفته شد؟
خوشبختانه در حال حاضر، انجمن ما برای مسئولین جا افتاده است. حدود 4 ماه است که شورای عالی انجمن‌ها را که متشکل از سه انجمن مهم بنیاد شهید که شامل انجمن جانبازان قطع عضو، جانبازان نخاعی و جانبازان بصیر است را ایجاد کردیم. کارهای اصلی را که مربوط به همه ایثارگران می‌شود در این شورا انجام می‌دهیم، ولی کارهای تخصصی هر کدام از جانبازان را انجمن‌های هر کدام انجام می‌دهند. به عنوان مثال من نمی‌دانم جانباز قطع نخاع چه مشکلاتی و نیازهایی دارد، یا نمی‌توانم جانبازان بصیر را که نابینا هستند درک کنم، به همین دلیل کارهای تخصصی را انجمن‌ها پیگیری می‌کنند.
قول مساعد رئیس بنیاد شهید برای حضور نماینده شورای عالی جانبازان جهت نظارت در سازمان‌های اقتصادی بنیاد
*چه برنامه‌ها و اقداماتی در این شورای عالی انجمن‌های جانبازان تصمیم‌گیری یا انجام شده؟
خدا را شکر این شورا خیلی موفق بوده و جلسات موفقی با مسئولین کشور داشته‌ایم. اولین جلسه را با آقای دکتر انصاری قائم مقام بنیاد داشتیم. سپس با معاونت بهداشت و درمان جلسه داشتیم، جلسه بعدی با آقای دکتر محمدی رئیس کمیسیون اصل 90 بود. یک جلسه هم با حجت الاسلام والمسلمین شهیدی رئیس بنیاد شهید و نماینده ولی فقیه داشته‌ایم. در لیست برنامه بعدی، قرار است با مسئلولین نیروهای مسلح، بازرسی کل کشور، معاونت حقوقی ریاست جمهور و برخی از رؤسای کمیسیون‌های مجلس مثل اجتماعی و امنیت ملی جلسه داشته باشیم. از این عزیزان دعوت خواهیم کرد که در جلسه‌های ما شرکت کنند تا دغدغه‌ها و مشکلات جانبازان را برطرف کنیم. در جلسه خوبی که با آقای شهیدی داشتیم، قول داد که در معاونت‌ها و سازمان‌هایی که زیر نظر بنیاد شهید است، مثل اقتصاد کوثر، بانک دی، صندوق ایثار و برخی ارگان‌های دیگر، یکی از اعضای شورا به عنوان ناظر یا هیئت مدیره در آن سازمان‌ها قرار گیرند.
* این تصمیم چه مزیتی می‌تواند برای جانبازان داشته باشد؟
وقتی خودمان در آن سازمان مثل اقتصاد کوثر عضو باشیم، بهتر می‌توانیم مشکلات بچه‌ها را به مسئولین برسانیم.
معرفی یک مشاور به کمیسیون اصل 90 جهت پیگیری مشکلات
* چه تصمیمات دیگری در این شورا گرفته شده؟
با رئیس کمیسیون اصل 90 هم که صحبت کردیم، ایشان خیلی به ما محبت داشت و حدود 2 ساعت و نیم به درد و دل ما گوش کرد و گفت:« طرح خود را بدهید تا در کمیسیون مطرح کنم و یک خواهشی دارم از شما که یک نفر را به عنوان مشاور بنده در کمیسون اصل 90 به بنده معرفی کنید که ان شالله مشکلات جانبازان رفع شود.» ما هم طرح و پیشنهاد را در چند برگ دادیم و رزومه فرد مشاور که حقوقدان است و توانایی بالا دارد را ارائه دادیم.
